Kiełki znamy nie od dziś

Tradycja stosowania kiełków w diecie i medycynie ludowej sięga czasów starożytnych Chin. Do Europy kiełki trafiły stosunkowo niedawno, ale bardzo szybko zaskarbiły sobie sympatię Europejczyków. Rośliny w formie kiełków wykazują bowiem więcej dobroczynnych właściwości dla naszego organizmy niż rośliny dojrzałe. Dzieje się tak dlatego, że enzymy zawarte w kiełkach po dotarciu do układu pokarmowego stymulują syntezę wielu różnych witamin.

Kiełkowanie to ważny proces dla roślin, który kochają dbający o zdrowie

W procesie kiełkowania powstają dwa rodzaje substancji pozytywnie wpływających na ludzki organizm. Pierwszym z nich są wielkocząsteczkowe substancje zapasowe. Są one zmagazynowane w nasionach, a po strawieniu zamieniają się w łatwo przyswajalne wartościowe związki o prostszej budowie.

Drugim rodzajem substancji o pozytywnym wpływie na organizm są enzymy, które biorą udział w kiełkowaniu, które podczas trawienia ułatwiają rozkład złożonych składników pokarmowych.

Dlatego żeby usprawnić trawienie, zdecydowanie warto dodać do potrawy kiełki. Niektóre gatunki kiełków mają silniejsze działanie, a inne słabsze, jednak wszystkie bez wyjątku będą wartościowym urozmaiceniem każdej diety.

Rodzaje kiełków

Kiełki kozieradki (23 kcal/100g)

Te kiełki są bogatym źródłem białka, witaminy A i C oraz żelaza. Korzystnie oddziałują na wątrobę oraz pomagają oczyścić organizm z toksyn. Przyspieszają wchłanianie pożywienia i wydzielanie soku trzustkowego, jelitowego i żołądkowego oraz usprawniają proces tworzenia czerwonych krwinek. Kiełki kozieradki wykazują również działanie osłaniające i przeciwzapalne w stosunku do błony śluzowej obecnej w przewodzie pokarmowym.

Są więc odpowiednie w przypadku podrażnienia żołądka przez różnego rodzaju infekcje, np. chorobę wrzodową. Najlepiej jeść te kiełki w momencie, gdy ich długość odpowiada długości ziarna. Kiedy są przerośnięte stają się gorzkie. Pasują do owoców, ryżu, potrwa z warzyw. Jednak dodaje się ich zwykle niewielką ilość, gdyż posiadają specyficzny smak.

Witaminy: B1, B2, B3, B5, A, C

Składniki mineralne: wapń, żelazo, potas, fosfor, siarka, cynk

Kiełki lucerny (50 kcal/100g)

Te kiełki są bogatym źródłem hormonów roślinnych oraz fitoestrogenów, które wspomagają zwalczać przejawy menopauzy. Zapobiegają niektórym odmianom nowotworów, takich jak okrężnicy, trzustki czy leukemii; dzięki obecnej w nich substancji-kanwaninie.
Są najbardziej korzystne dla chorych na nowotwory, choroby serca lub osteoporozę, ponieważ wspomagają pracę mięśni, zębów i kości. Polecane są dla kobiet w ciąży i w okresie karmienia piersią. Ponadto, łagodzą objawy reumatyzmu i artretyzmu. Posiadają także lecytynę, która jak wiadomo wspomaga pamięć. Kiełki lucerny obniżają poziom złego cholesterolu LDL oraz poprawiają apetyt. Mają też niesamowitą zdolność do odtruwania organizmu. Osoby, które nie tolerują żelaza powinny spożywać kiełki lucerny w jak największej ilości, ponieważ posiadają duże dawki witaminy A, B-complex i E, a także wapnia, żelaza, fosforu i magnezu.

Witaminy: A, B1, B2, B3, B5, B6, B9, E, C

Składniki mineralne: magnez, wapń, żelazo, potas, fosfor, krzem, cynk, mangan, miedź, siarka, sód, selen

Kiełki brokuła (30 kcal/100g)

Kiełki brokuła zawierają aż 50g więcej sulforafanu niż ich dojrzała wersja. Posiadają działanie immunomodelujące oraz antynowotworowe. Około 3-dniowe kiełki posiadają najbardziej korzystne dla zdrowia właściwości. Pasują do kanapek czy sałatek. Sulforafan to flawonoid, która działa przeciwnowotworowo. Posiadają go także dojrzałe brokuły lub inne rośliny krzyżowe, ale w mniejszej ilości.

Witaminy: A, B1, B2, B3, B5, B6, B9, K, E, C

Składniki mineralne: magnez, wapń, żelazo, potas, fosfor, selen, cynk, mangan

Kiełki soi (140 kcal/100g)

Te kiełki są polecane dla kobiet w okresie menopauzy ze względu na dużą zawartość fitoestrogenów, które regulują gospodarkę hormonalną. Lepiej nie jeść ich na surowo. Poleca się spożywanie ich podduszonych lub gotowanych na parze z uwagi na lepszą przyswajalność ich składników.

Niestety są dość trudne w uprawie z powodu wytwarzania dużej ilości śluzu podczas kiełkowania. Można użyć woreczka do ich wyhodowania, jednak należy pamiętać o częstym płukaniu hodowli (3-4 razy dziennie).

Witaminy: A, B1, B2, B5, B9, E, C, K

Składniki mineralne: żelazo, fosfor, magnez, wapń, mangan, miedź, potas

Kiełki rzodkiewki (52kcal/100g)

Te kiełki korzystnie działają na organizm człowieka w przypadku przeziębienia, nie tylko ze względu na dużą zawartość witaminy C, ale także działanie wykrztuśne. Ponadto można je stosować profilaktycznie, aby nie zachorować. Zawierają 2,5 razy więcej witaminy C niż ich dojrzała forma, dzięki czemu wzmacniają odporność. Korzystnie wpływają także na jakość skóry, włosów i paznokci.

Chorzy na zatoki lub drogi oddechowe powinni je stosować w celu ozdrowienia. Łagodzą objawy anemii, dróg żółciowych oraz chorób wątroby. Dodatkowo posiadają działanie przeciwzapalne, moczopędne i dezynfekujące. Kiełki rzodkiewki wspomagają proces przemiany materii ze względu na dużą zawartość magnezu, jodu i potasu. Pasują do kanapek, sałatek, past, twarożku lub jajek. Można je hodować samodzielnie.

Nie należy się wtedy przejmować bocznymi korzonkami, które pokazują się w formie białego puszku, nie jest to pleśń. Rzodkiew japońska jest kuzynką zwykłej rzodkiewki. Występuje w postaci większych kiełków, które mają ostrzejszy smak.

Witaminy: A, B1, B2, B3, C, E

Składniki mineralne: magnez, wapń, żelazo, potas, fosfor, cynk, mangan, miedź, siarka

Kiełki rzeżuchy – tzw. pieprzyca (32 kcal/100g)

Kiełki te są także nazywane pieprzycą, ponieważ posiadają specyficzny, ostrawy smak. Można hodować je w kiełkownicy, na ligninie, ponieważ ich nasiona wydzielają dużo oleju. Są źródłem witaminy PP, C oraz składników mineralnych: wapnia, potasu, magnezu oraz siarki. Dlatego są korzystne dla skóry, włosów i paznokci.

Usprawniają procesy trawienne i regulują działanie tarczycy ze względu na wysoką zawartość jodu. Pasują do sałatek, kanapek i past.

Witaminy: A, B1, B2, B3, B9, C, K

Składniki mineralne: magnez, wapń, żelazo, potas, fosfor, jod, cynk, mangan

Kiełki soczewicy (157 kcal/100g)

Poprawiają stan cery i zębów.Ich spożycie zalecane jest osobom chorującym na miażdżycę, kamicę żółciową lub cukrzycę. Ze względu na zawarty w nich kwas foliowy zalecane są chorym na niedokrwistość oraz kobietom w ciąży. Kiełki soczewicy znajdują także zastosowanie w diecie osób nie tolerujących żelaza i wegetarianów.

Witaminy: A, B1, B2, B3, B5, B6, B9, C, K

Składniki mineralne: żelazo, fosfor, magnez, wapń, selen, miedź, potas, bor, sód, siarka, molibden, cynk

Kiełki fasoli mung (85 kcal/100g)

Są bogatym źródłem lepiej przyswajalnego białka w porównaniu do nasion całych fasoli. Sok z tych kiełków wspomaga proces oczyszczania organizmu z toksyn. Można ich używać w daniach z kuchni tajskiej, chińskiej, japońskiej itp. Są lżej strawne niż cała fasola.

Witaminy: A, B1, B2, B3, B5, B6, B9, C, K, E

Składniki mineralne: potas, wapń, fosfor, magnez, jod, cynk, lit, mangan, miedź, selen, żelazo

Kiełki słonecznika (120 kcal/100g)

Te kiełki wspomagają przemianę materii i trawienie węglowodanów. Korzystnie wpływają na jakość skóry, dlatego zaleca się ich spożywanie osobom z problemami skóry (trądzikiem). Świetnie komponują się w sałatkach lub kanapkach ze względu na delikatnie orzechowy smak. Dobrze jest jeść jak najmniejsze kiełki o mocno zielonym kolorze.

Witaminy: A, B1, B2, B3, B5, B6, B7, B11, D, E, K, C

Składniki mineralne: fosfor, żelazo, potas, magnez, cynk, wapń, miedź, fluor, kobalt, jod, selen, mangan, krzem, sód

Wartościowe substancje zawarte w kiełkach

Mimo niedługiego stażu na europejskich stołach, kiełki zdążyły już zyskać miano pokarmu życia. Ilość wartościowych substancji zawartych w kiełkach przewyższa ich zawartość w większości innych produktów. Kiełki zawierają łatwo przyswajalne białko, witaminy oraz składniki mineralne, czyli wszystko to, czego młoda roślina potrzebuje do prawidłowego wzrostu i rozwoju.

Oprócz tego kiełki obfitują w regulujący pracę jelit błonnik pokarmowy, cenne kwasy tłuszczowe Omega-3 oraz flawonoidy. W kiełkach znajdziemy także dużą ilość antyoksydantów. Mają one działanie antynowotworowe, pozytywnie wpływają na pracę serca i opóźniają starzenie się komórek. Kiełki jako składnik diety pomogą w walce z chorobami układu krążenia, nerwowego i pokarmowego. Dodatkowo znajdą zastosowanie w prewencji i leczeniu nadwagi oraz miażdżycy.

Sprawdź jak zrobić samemu kiełki ze słoika

Jak przechowywać kiełki, żeby jak najlepiej wykorzystać ich właściwości?

Po wyhodowaniu kiełków należy je dokładnie odsączyć i osuszyć. Kiełki przechowujemy w lodówce, maksymalnie przez 3 dni. Im wcześniej je wykorzystamy, tym lepiej, ponieważ ilość zawartych w nich cennych substancji odżywczych z każdym dniem maleje. Najlepszym rozwiązaniem będzie regularna hodowla kiełków – wtedy będziemy mogli na bieżąco zajadać się świeżymi kiełkami, które będą dla nas najbardziej wartościowe.

Jak zapobiegać pleśni na kiełkach i jak ją rozpoznać?

Problemem pojawiającym się dość często przy hodowli i przechowywaniu kiełków jest pleśń. Aby jej zapobiec, należy przechowywać kiełki bez użycia folii. Kiełki, na których pojawiła się pleść należy od razu wyrzucić. Czasem jednak trudno jest stwierdzić, czy meszek pojawiający się na kiełkach to pleśń czy korzonki, jak zdarza się to na przykład w przypadku kiełków rzodkiewki.

Znakiem rozpoznawczym będzie tutaj zapach – jeśli powstały meszek nie wydziela nieprzyjemnego zapachu, na pewno nie jest to pleśń. Dodatkowo, jeśli pojawił się on tylko na korzonkach, na pewno nie trzeba się martwić.